به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آوای دیار ما، پارک ملی بوجاق نخستین پارک ملی خشکی - دریایی کشور است که لاگون بندر کیاشهر را به‌عنوان تالاب بین‌المللی به مجامع جهانی معرفی کرده است و دلتای رودخانه سفیدرود را در خود جای‌داده است و یکی از زیستگاه‌های مهم پرندگان و آبزیان است.

قسمتی از پارک ملی بوجاق به‌عنوان تالاب بین‌المللی در سال 1354 تحت نام لاگون کیاشهر و دهانه سفیدرود با مساحت 500 هکتار در فهرست کنوانسیون رامسر به ثبت رسید که در حال حاضر به ۳۱۷۷ هکتار افزایش‌یافته است.

این پارک، به دلیل بهره‌مندی از تنوع زیستگاهی بسیار خوب، میزبان طیف بسیار متنوعی از انواع پرندگان مهاجر بوده که تاکنون بیش از 360 گونه مختلف از انواع پرندگان در این منطقه شناسایی‌شده‌اند که با توجه به مساحت، این تنوع گونه‌ای بسیار قابل‌توجه است که می‌تواند یکی از مقاصد گردشگران زیست‌محیطی از اقصی نقاط کشور و حتی دنیا باشد.

جریان رودخانه سفیدرود از درون پارک و بهره‌مندی از حدود 20 کیلومتر ساحل دریای خزر و وجود تالاب‌های متعدد و همچنین منطقه علف چر موجب شده‌اند که شرایط زیستگاهی بسیار خوبی برای حضور انواع پرندگان مهاجر و بومی ایجاد گردد.

مهم‌تر از همه واقع‌شدن این پارک در کریدور پروازی پرندگان و قرارگیری بین دو تالاب مهم امیرکلایه و تالاب انزلی است که اهمیت و حساسیت این زیستگاه را دوچندان کرده است.

در قوانین سازمان حفاظت از محیط‌زیست، پارک‌های ملی از درجه حفاظتی بالایی برخوردار هستند که قطعاً برای شهرها و روستاهای هم‌جوار این پارک‌ها، در امر انواع ساخت‌وسازها، الزامات زیست‌محیطی ایجاد می‌کند که قطعاً خوش‌آیند بسیاری از اهالی و سرمایه‌گذاران نخواهد بود که می‌توان با تهیه طرح مدیریت توجیهی و طرح مدیریت تفصیلی این پارک‌ها، بسیاری از این مشکلات را حل کرد و با به‌کارگیری بهینه از منابع محلی و مردم حاشیه‌نشین پارک ملی که تابه‌حال اکثر فعالیت‌های آنان در تعارض با اهداف پارک بوده، در حفاظت هر چه‌بهتر و مؤثرتر پارک ملی برنامه‌ریزی لازم کرد.

ظاهراً در طرح جامع فعلی مدیریت پارک ملی بوجاق، پس از شناسایی منابع اکولوژی و اقتصادی اجتماعی و تجزیه‌وتحلیل و جمع‌بندی داده‌ها و ارزیابی توان محیط‌زیستی، مناطق تحت عنوان زون امن، زون حفاظت‌شده، زون تفرج گسترده، زون تفرج متمرکز، زون اداری، زون بازسازی و زون سایر، در نظر گرفته‌شده است که زون تفرج گسترده با مساحت حدود 63 هکتار و زون تفرج متمرکز با مساحت 262 هکتار، پتانسیل‌های لازم جهت سرمایه‌گذاری در امر گردشگری را دارد.

به خصوص زون تفرج متمرکز بوجاق با تراکم فراوان بازدیدکنندگان و در قالب 3 پهنه خشکی (منطقه ساحلی پل چوبی با مساحت حدود 18 هکتار، منطقه گامی 7 هکتار، منطقه ساحلی اوشمک 8 هکتار) و یک پهنه دریایی به مساحت 229 هکتار.

البته از مساحت حدود 18 هکتاری منطقه ساحلی پل چوبی فعلاً حدود 7 هکتار توسط شهرداری بندر کیاشهر مدیریت می‌شود که به علت الزامات زیست‌محیطی و سردرگمی حاصل از مصوب نشدن طرح جامع و تفصیلی پارک ملی بوجاق، دارای مشکلات متعددی است و مابقی این زون در دست پره صیادی شهدای بندر کیاشهر بوده و فاقد امکانات.

در 7 هکتار منطقه گامی نیز که در جنوبی‌ترین بخش و در ابتدای ورود به پارک وجود دارد و منطقه‌ای است علفزاری در مجاورت با سفیدرود با چشم‌اندازی بسیار زیبا که علیرغم نزدیکی به جاده اصلی و موردتوجه گردشگران و مردم بودن، فاقد کوچک‌ترین امکانات حتی بهداشتی است و یکی از دلایل این بی‌توجهی‌ها، الزامات زیست‌محیطی و سردرگمی حاصل از مصوب نشدن طرح جامع و تفصیلی پارک ملی بوجاق است که منطقه پرجاذبه گردشگری گامی را علیرغم اتصال از ضلع شمالی به زون تفرج گسترده (اسب‌سواری) تاکنون، بی‌بهره گذاشته است.

به‌هرحال این پارک مدت‌های مدیدی است که عرصه مجادلات سیاسی شده که مطمئناً آیندگان افسوس فرصت‌های ازدست‌رفته ما را می‌خورند

درگیر و دار این دعواها، پای منطقه آزاد انزلی هم وسط کشیده شده و ادعا می‌شود که اگر این پارک به محدوده منطقه آزاد اضافه شود، موجبات خیر و منفعت برای مردم بندر کیاشهر می‌شود که ذکر چند نکته در این خصوص، ضروری است:

۱- طبق قانون چگونگی اداره مناطق آزاد ازجمله مواد ۱۰ و ۱۱ آن، اگر پارک بوجاق، بنجاق منطقه آزاد انزلی (کاسپین) شود، قطعاً از مالکیت، قیومیت اداری، سیاسی و ... بندر کیاشهر خارج می‌شود و تحت مدیریت مستقل سازمان منطقه آزاد انزلیِ مستثنا از قوانین عام قرار می‌گیرد و قطعاً تمامِ درآمدهای ساخت‌وساز و اخذ عوارض و مجوزهای گوناگون به‌حساب آن سازمان آزاد ریخته می‌شود که قطعاً توفیری برای شهرداری بندر کیاشهر و دهیاری‌های بخش و بالطبع برای مردمان شهر بندر کیاشهر و اطراف نخواهد داشت.

۲- با خارج شدن بنجاق بوجاق از بندر کیاشهر، موقعیت استراتژیک فعلی بندر کیاشهر از منظر اداری و سیاسی کاهش‌یافته و احتمالاً کورسوی امید به شهرستان شدن آن، کمرنگ‌تر هم می‌شود.

و اما یک راهکار فرا منطقه‌ای:

استفاده از ظرفیت تعهدات فی‌مابین بین‌المللی از بابت مزایای در فهرست بودن ۳۱۷۷ هکتاری بوجاق در کنوانسیون جهانی رامسر و استفاده از مساعدت‌های مالی صندوق کمک‌های رامسر به‌منظور اجرای طرح‌های حفاظتی و استفاده معقول از تالاب‌ها.

لازم به ذکر است که کنوانسیون رامسر با چهار سازمان غیردولتی جهانی (Birdlife International، IUCN،IWMI،wetlands International) نیز تعامل بسیار نزدیکی دارد که این سازمان‌های همکار، می‌توانند کمک‌های ارزنده‌ای در سطوح جهانی، منطقه‌ای، ملی و محلی برای اجرای هر چه‌بهتر کنوانسیون فراهم می‌نمایند، بخصوص از طریق ارائه‌ی مشاوره‌های فنی، مساعدت‌های اجرایی عملیاتی و تأمین مالی که هم توسط ستادهای مرکزی آن‌ها و هم از طریق دفاتر ملی و منطقه‌ای و نیز نهادهای وابسته و شبکه‌های تخصصی ایشان میسر می‌شود.

به‌علاوه خود این سازمان‌ها متضمن فلسفه‌ی کنوانسیون رامسر و مفهوم استفاده معقول آن هستند و از اصول راهنمای رامسر در فعالیت‌های خود در سرتاسر جهان پشتیبانی می‌کند. شایان‌ذکر است که سازمان‌های بین‌المللی همکار مرتباً در کلیه جلسات کنفرانس اطراف معاهده (COP) و کمیته دائمی به‌عنوان ناظر شرکت جسته و در پانل بررسی‌های علمی و فنی به‌صورت اعضای دائم فعالیت می‌کند.

بنابراین شایسته است که دست‌اندرکاران شهرستانی با تعامل و همکاری سایر مسئولان استانی و کشوری، این ظرفیت بالقوه را بالفعل کرده و با به‌کارگیری مشاوران خبره، توجه بین‌المللی را به این اکو توریسم مهم جهانی معطوف کرده و زمینه‌های توسعه اصولی این پارک خشکی - آبی را فراهم و با استفاده از سایر پتانسیل‌های بندر کیاشهر ازجمله ۳۷ کیلومتر شاهراه مرزی ساحلی و مصوبه هیئت دولتی ایجاد بندر صیادی و مسافری و حمل‌ونقلی آن و لزوم وجود ظرفیت‌های یک شهرستان برای مدیریت واحد منطقه‌ای از زیباکنار تا چمخاله، طرح توجیهی شهرستان بندر کیاشهر را نیز کلید بزنند.

انتهای پیام/