قیمت برنج که از سال گذشته روند صعودی را در پیش گرفته بود، اوایل امسال هم این رشد نامعقول ادامه داشت و با برداشت خوشه‌های طلایی برنج از شالیزارهای پربرکت از ماه گذشته اندکی تعدیل شد و حتی روند کاهشی البته با شیب بسیار ملایم به خود گرفت اما این شرایط به سود کیست؟

با برداشت دانه‌های شلتوک و تبدیل آن به برنج در کارخانه‌های شالی‌کوبی گیلان در هفته‌های اخیر، قیمت برنج در استان روند کاهشی را سپری می‌کند، به‌طوری‌که هم‌اکنون هر کیلو برنج هاشمی از بیش از ۱۰۰ هزار تومان قبل از برداشت محصول جدید با نوسان قیمت بین ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان به فروش می‌رسد، کارشناسان کشاورزی استان می‌گویند روند نزولی قیمت برنج ادامه خواهد داشت.

کاهش تدریجی قیمت برنج در گیلان در بحبوحه برداشت این محصول برای کشاورزان که عموماً اراضی خرد و کوچک دارند، موجب ناخرسندی‌شان شده ازآن‌رو که به گفته آنان امسال هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت برنج افزایش زیادی داشته است و حداقل انتظارشان آن بود که قیمت برنج به همان نرخ قبل بماند.

اما کشاورزان معتقدند سود این وضعیت به جیب دلالان می‌رود که می‌کوشند بازار را در سراشیبی قیمتی قرار دهند تا بتوانند محصول کشاورز را با نرخ‌های پایین‌تری خریداری کنند.

در ابتدای فصل زراعی با توجه به کاهش نزولات جوی در فصل زمستان پیش‌بینی می‌شد که با میزان آورد سد سپیدرود که در ۲ و 3 دهه گذشته بسیار کاهش داشت، بخشی از شالیزارهای گیلان زیر کشت نرود اما تنش آبی نتوانست مانع کشت و کار شالیزارهای گیلان شود و باوجود مشکلات آبی تمامی اراضی شالیزاری زیر کشت محصول برنج رفت و با مدیریت و مصرف بهینه آبی که انجام شد کشاورزان سال زراعی را به‌سلامت پشت سر گذاشتند.

بر اساس گزارش سازمان جهاد کشاورزی گیلان باهمت شالی‌کاران و مدیریت مصرف آب کشاورزی اینک شاهد افزایش ۲۰ درصدی تولید برنج در استان نسبت به سال قبل هستیم، برداشت برنج هم از مردادماه گذشته در اراضی شالیزاری آغاز شد و همچنان ادامه دارد و بر اساس آخرین آمار دریافتی افزون بر ۹۳ درصد خوشه‌های طلایی برنج در استان برداشت شده‌ است.

اما برخلاف دلالان که از این کاهش نرخ‌ها سودهای کلان می‌برند و می‌توانند محصول را در فصل برداشت با رقم کمتر خریداری کنند و با سود کلانی در خارج فصل بفروشند، این وضعیت برای شالی‌کاران رضایت‌بخش نیست و معتقدند امسال هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت برنج بسیار بالا بود و اکنون‌که باید محصول را برای پرداخت بدهی‌ها به فروش برسانیم، نرخ‌ها کاهش یافته‌ است.

یکی از برنج‌کاران شهرستان آستانه‌اشرفیه می‌گوید امسال با توجه به مشکلات کم‌آبی برای کاشت برنج زحمات ما مضاعف بود اما اکنون باید باقیمتی پایین‌تر از گذشته برنج را به فروشیم که ظلم به کشاورز است.

محمد شعبانی بابیان اینکه همواره دلالان و سرمایه‌داران از این کاهش قیمت‌ها سود می‌برند از مسئولان خواست تا کنترل بیشتری بر بازار برنج داشته باشند.

او می‌گوید من از ابتدای فصل کلی هزینه بذر، کارگر، کود و سم و غیره داده‌ام و تا قبل از برداشت هم قیمت‌ها رشد زیادی داشت اما الان که محصول را برداشت کرده‌ام و ناچارم برای تأمین هزینه‌ها بفروشم جز سود اندکی که حاصل می‌شود تقریباً می‌توان گفت هزینه و درآمدم سربه‌سر شده است.

وی ادامه می‌دهد چرا به ما کمکی نمی‌شود که ناچار نباشیم محصول را در فصل برداشت به قیمت اندکی بفروشیم و مصرف‌کننده هم از این کاهش قیمت سودی نمی‌برد چون چند ماه بعد دلال و کارخانه‌دار چنان بازار را به هم می‌ریزند که محصول خریداری‌شده را با سودهای کلان ۳۰۰ و ۴۰۰ درصدی می‌فروشد.

مسعود مهری هم می‌گوید من و برادرانم هر یک بین سه تا پنج هکتار زمین شالی داریم و همیشه هم ناچاریم محصول را در همان زمان برداشت بفروشیم اما امسال یکی از برادرانم قبل از فصل برداشت محصول خود را به سلف‌خر فروخت و سود بیشتری از ما کرد که الان می‌خواهیم بفروشیم چون قیمت در بازار روند نزولی دارد و امکان نگهداری محصول را نیز برای ماهه‌ای آتی نداریم.

او افزود زمین‌های من در کیاشهر محصول خوبی داشت اما هزینه‌های کود و سم و کارگر هم امسال خیلی زیاد بود و من نسبت به پارسال بیش از 2.5 برابر هزینه کارگر داده‌ام و حالا باوجود آن‌همه افزایش قیمت برنج نسبت به پارسال بازهم ما به‌عنوان شالی‌کار سودی نمی‌بریم و سود این افزایش قیمت عاید دیگران می‌شود و باز کشاورز مظلوم واقع می‌شود.

یکی از کارخانه‌داران شالی‌کوبی استان گیلان هم که خود برنج‌کار است، می‌گوید: اکنون هر کیلو برنج هاشمی بین ۹۰ تا ۹۵ تومان از شالی‌کاران خریداری می‌شود درحالی‌که پیش‌ازاین به بیش از ۱۰۰ هزار تومان هم رسیده بود.

محمدحسن زاده افزود: هم‌اینک هر کیلو شلتوک نیز بین ۳۵ تا ۴۵ هزار تومان به فروش می‌رسد حال‌آنکه قبل از برداشت محصول جدید برنج تا ۵۰ هزار تومان هم خریداری می‌شد.

وی بابیان اینکه قیمت برنج دست دلالان و صاحبان کارخانه و سرمایه است، اضافه کرد: کاهش قیمت برنج در هفته‌های آینده هم پیش‌بینی می‌شود.

حسن‌زاده با اشاره به افزایش تولید برنج در استان گیلان خاطرنشان کرد: کشاورزان از میزان تولید و کیفیت برنج رضایت دارند اما این کاهش قیمت آنان را نگران کرده‌ است.

افزایش ۲۰ درصدی محصول برنج در گیلان دلیلی بر کاهش قیمت

مسئولان و کارشناسان جهاد کشاورزی گیلان، افزایش تولید برنج را ازجمله دلایل کاهش قیمت برنج در بازار استان عنوان می‌کنند.

چنانکه رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان بابیان اینکه هم‌اکنون در پیک فرآوری و تبدیل برنج در گیلان و استان‌های شمالی کشور هستیم، گفت: افزایش ۲۰ درصدی تولید برنج در استان و به‌تبع این خطه در سایر استان‌های تولیدکننده این محصول موجب شده قیمت‌ها شیب خیلی ملایمی نزولی داشته باشد.

صالح محمدی افزود: معمولاً قیمت برنج همه‌ساله در این مقطع از ثبات برخوردار بود اما امسال به دلیل شرایط بازار و افزایش زیاد سال قبل، شاهد نوساناتی در این بخش هستیم.

وی بابیان اینکه قیمت برنج از روزهای برداشت به شکل منظم در سازمان جهاد کشاورزی رصد می‌شود، اضافه کرد: بر اساس ارزیابی محیطی از سراسر استان، اطلاعات جمع‌آوری می‌شود و در حوزه تنظیم بازار و محصولات کشاورزی سازمان به ثبت می‌رسد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان پیش‌بینی کرد که متوسط قیمت هر کیلو برنج باکیفیت در این استان بین ۷۵ تا ۸۰ هزار تومان به نقطه آرامش و ثبات برسد.

وی یادآور شد: امسال با توجه به مدیریت صحیح تغذیه گیاهی شامل مصرف متوازن کودهای ازته به‌ویژه پتاسه و مدیریت بهینه مصرف آب باوجود کاهش منابع آبی و توصیه‌های فنی جهاد کشاورزی و کارشناسان این حوزه در شهرستان‌ها برآورد می‌شود بیش از یک‌میلیون و ۱۵۰ هزار تن شلتوک از شالیزارها برداشت شود.

توجه به افزایش درآمد خالص شالی‌کاران با فزونی محصول و قیمت مناسب

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور بابیان اینکه امسال با افزایش تولید برنج نسبت به سال گذشته مواجه بودیم، گفت: همیشه افزایش یا کاهش تولید متأثر از عوامل متعدد است، ازاین‌رو مدیریت شرایط می‌تواند ما را به سمت افزایش تولید سوق دهد، امسال به‌رغم تنش آبی یا خشکی در برخی نقاط، این مهم به‌خوبی مدیریت و حتی منجر به افزایش تولید شد.

دکتر مریم حسینی عنوان کرد: فزونی تولید برنج امسال ناشی از چند مؤلفه شامل افزایش سطح زیر کشت ارقام اصلاح‌شده پر محصول، استفاده بهتر از نهاده‌ها به‌ویژه کود در مقایسه با سال قبل و استفاده از دستورالعمل‌های زراعی با ارائه آموزش‌ها به کشاورزان و شرایط آب و هوایی بود.

وی بیان داشت: با افزایش سطح زیر کشت ارقام پر محصول و اصلاح‌شده در سال‌های آینده و به‌کارگیری دستورالعمل‌های به زراعی برای مدیریت تغذیه خاک و گیاه و مدیریت عوامل زیان رسان شامل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز، می‌توانیم بازهم بیشتر از این شاهد افزایش تولید باشیم، البته باید به‌صورت پلکانی در نظر بگیریم و به‌تدریج افزایش تولید را داشته باشیم.

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور، پایداری تولید این محصول را مهم‌تر از افزایش تولید عنوان و تأکید کرد: حفظ پایداری تولید برنج را باید موردتوجه قرار دهیم تا کشاورز از این مهم سود ببرد، مهم‌تر اینکه افزایش درآمد خالص کشاورز را هم باید توأمان داشته باشیم.

وی بیان داشت: بنابراین با افزایش محصول کشاورز و قیمت مناسب (نرخی که برای تولیدکننده و مصرف‌کننده مناسب باشد) باید موجب افزایش درآمد خالص کشاورز شده و به دنبال آن بتوانیم افزایش تولید هم داشته باشیم.

دکتر حسینی بیان داشت: آنچه مهم است اینکه ما در سال‌های آینده با تغییرات اقلیمی به‌ویژه گرم شدن هوا و کاهش آب قابل‌دسترس مواجه هستیم بنابراین با معرفی ارقام جدید و دستورالعمل‌های به زراعی برای مدیریت مزرعه و استفاده از بذر گواهی‌شده باید تولید را در واحد سطح افزایش دهیم.

وی اضافه کرد: دستورالعمل‌ها برای برداشت و مدیریت پس از برداشت هم منجر به کاهش ضایعات در این مرحله می‌شود، این مهم درصد برنج خُرد و شکسته را کاهش می‌دهد و موجب افزایش درآمد کشاورزان و برنج سالم می‌شود.

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور عنوان کرد: همه تلاش فعالان بخش برنج ازجمله تحقیقات، اجرا، بیمه محصولات کشاورزی در راستای افزایش تولید برنج است.

وی با اشاره به طرح ابلاغی از سوی وزیر کشاورزی در زمستان سال گذشته با عنوان طرح ارتقاء تولید و امنیت غذایی برنج افزود: هدف آن است که نهاده‌ها آسان‌تر و باقیمت کمتر در اختیار کشاورز قرار گیرد تا کشاورزان با تشویق و حمایت‌ها، مدیریت بهتر مزرعه و پایداری تولید برنج را داشته باشند.

رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور بابیان اینکه امسال نسبت به سال گذشته افزایش تولید برنج را داشتیم، اظهار داشت: تمام امیدواری ما این است که در سال‌های آینده افزایش تولید برنج را داشته باشیم و به پایداری برسیم، نوسانات تولید را تا حد ممکن کم کنیم و از همه مهم‌تر اینکه با میزان آب در دسترس بیشترین عملکرد یعنی افزایش بهره‌وری را حاصل کنیم.

برنج مهم‌ترین محصول استراتژیک گیلان به شمار می‌رود، این استان بزرگ‌ترین تولیدکننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور است.

این خطه رتبه نخست کشور ازلحاظ سطح زیر کشت و رتبه دوم تولید برنج را دارد و سالانه ۲۳۸ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان به زیر کشت برنج می‌رود، ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم‌های کیفی و گوهر و سپیدرود جزو رقم‌های پر محصول است که در شالیزارهای استان کشت می‌شود اما عمده رقم‌های کشت‌شده در این استان، ارقام کیفی هاشمی و علی کاظمی است.

ایرنا

انتهای پیام/